Sztuczna inteligencja – nowe szanse czy wielkie zagrożenie – Watykan podejmuje prace nad kodeksem etycznym

Postęp technologii jest obecnie tak szybki, że znacznie wyprzedza nie tylko świadomość społeczną, ale także regulacje prawne na poziomie ogólnoświatowym. Sztuczna inteligencja stwarza wiele nowych możliwości – zarówno pozytywnych, ale też może być wykorzystana przeciwko człowiekowi. Dzisiaj wiele koncepcji informatycznych wymaga jedynie dopracowania technologicznego, nad czym prace są nieustannie kontynuowane. Problem jest poważny, ale w dużej mierze ukrywany w wielkich korporacjach informatycznych oraz utajniony ze względu na możliwość wykorzystywania w celach produkowania nowych broni i taktyk wojennych.

Na początku ubiegłego roku (13 lutego 2019)  papież Franciszek przyjął na audiencji głównego prawnika Microsoftu, Brada Smitha. Poruszono problematykę wykorzystywania nowych technologii – robotyzacji oraz sztucznej inteligencji dla dobra wspólnego oraz zagrożeń i wyzwań związanych z tą sferą rozwoju technologicznego ludzkości. Dzięki temu spotkaniu powstała stała współpraca Watykanu z Microsoftem, w ramach której mają być wspierane i wyróżniane projekty i badania etyczne dotyczące sztucznej inteligencji.

W wywiadzie dla watykańskiego dziennika „L’Osservatore Romano” Smith ostrzegał przed skutkami, jakie dla praw człowieka oraz sfery prywatnej może mieć, np. automatyczne rozpoznawanie twarzy. Jego zdaniem rozwój technologiczny już stał się elementem ewolucji człowieka. Ale aby sztuczna inteligencja mogła wnieść swój wkład w dobro wspólne, musi jej towarzyszyć refleksja etyczna oraz nowe ustawodawstwo i one muszą nią sterować. Podkreślił także: - potrzebne są nowe uregulowania prawne, które spowodują, iż nowe technologie – takie jak sztuczna inteligencja – nie wpadną w niepowołane ręce, a przepaść między bogatymi i biednymi krajami nie pogłębiała się.

Wyzwanie podjął abp Vicenzo Paglia, przewodniczący Papieskiej Akademii Życia. W efekcie Papieska Akademia Życia w ubiegłym roku zorganizowała konferencję na temat robotyki. Jej duży sukces i wielkie zainteresowanie zachęciło organizatorów do przygotowania w Rzymie w dniach 26 – 28 lutego 2020 sympozjum nt. sztucznej inteligencji w kontekście etycznym. Abp Paglia podkreślił, że jest to odpowiedź na wezwanie Ojca Świętego Franciszka, aby odważnie wejść na teren osiągnięć współczesnej nauki i techniki  i przemierzać go z odwagą i rozeznaniem.

Planowane jest wypracowanie Kodeksu etycznego stosowania sztucznej inteligencji z poszanowaniem praw człowieka i społeczeństw. Abp Vincenzo Paglia podczas spotkania 12 grudnia w Rzymie powiedział, że celem tego dokumentu jest krytyczna ocena działania oraz ryzyka sztucznej inteligencji, a także możliwości wprowadzenia  regulacji prawnych. Jednocześnie ostrzegł przed ograniczaniem powszechnego dostępu do informacji, jeśli rozwój i zastosowanie sztucznej inteligencji będą kontrolowane wyłącznie przez koncerny, organy bezpieczeństwa i rządy.

Papieska Akademia Życia zwraca szczególną uwagę na dostosowanie tej technologii w sektorze ochrony ludzkiego zdrowia i życia oraz ze związanymi z tym kwestiami prawnymi. Przygotowywany jest wspólny apel, który ma sygnować Stolica Apostolska oraz przedstawiciele Microsoftu i IBM. Podczas obrad w Watykanie wiodące referaty wygłoszą: japoński badacz komórek macierzystych i laureat Nagrody Nobla Shin’ya Yamanaka oraz były minister oświaty w rządzie Włoch Francesco Profumo. Uczestników konferencji przyjmie na audiencji 28 lutego papież Franciszek.

Na wspólny wniosek przedstawiciela Microsoftu oraz abp. Paglia Ojciec Święty zatwierdził projekt międzynarodowej nagrody etyki i sztucznej inteligencji, za najlepszą rozprawę doktorską w danym roku na temat: Sztuczna inteligencja w służbie ludzkiego życia. Nagroda będzie przyznawana i sponsorowana wspólnie przez Papieską Akademię Życia i Microsoft.

Aplikacje do nagrody można było składać do końca listopada ubr. Warunkiem było uzyskanie tytułu doktora w czasie od 1 września 2018 do 30 października 2019  r. oraz zawarcie w pracy przynajmniej jednego rozdziału, poświęconego kwestiom antropologicznym. Zwycięzca ma otrzymać 6000 euro. Spodziewane jest ogłoszenie wyniku konkursu podczas planowanej sesji w lutym.

Źródło: Watykan News/KAI/ Alteia, opracowanie własne – 19 stycznia 2020 r.