Zdrowie dzieci: otyłość zapisana w plemnikach ojca

Najlepiej, żeby tato nie był za gruby albo za chudy. To nie tylko ideał wyglądu mężczyzny. W komórkach rozrodczych ojca jest w pewien sposób zapisane, że jeśli tata jest przy kości, to jego dziecko będzie miało predyspozycje do otyłości. Do takich ustaleń doszli naukowcy z Danii.

Z badań przeprowadzonych przez Uniwersytet Kopenhaski i opublikowanych w czasopiśmie „Cell Metabolism” wynika, że genetyczna informacja o masie ciała ojca jest dziedziczona przez jego dzieci.

Wiele informacji o aktualnym stanie zdrowia może być przekazywanych przez tzw. znaki epigenetyczne. To właśnie tam zawarta jest informacja dotycząca otyłości. W komórce istnieją specjalne systemy, które na zapis DNA nanoszą swego rodzaju korektę. W jednych komórkach pewne geny są włączane, a w innych nie, jedne geny są hamowane, a inne „podkręcane”.

W badaniach porównano nasienie 13 szczupłych mężczyzn i 10 otyłych. Okazuje się, że plemniki pochodzące od szczupłych i otyłych mężczyzn mają różne znaki epigenetyczne, naniesione w regionach genów, które są związane z kontrolą apetytu oraz rozwojem mózgu.

Następnie naukowcy śledzili zmiany w korekcie zapisu DNA sześciu mężczyzn poddanych operacji bariatrycznej – chirurgicznemu zmniejszaniu żołądka. Sprawdzali, czy i jak zmiana wagi wpłynie na ich plemniki. Badali plemniki przed rozpoczęciem leczenia, w tydzień po zabiegu, a następnie po upływie jednego roku od operacji.

Okazało się, że po tygodniu oraz rok po operacji doszło do licznych zmian epigenetycznych związanych z DNA komórek rozrodczych. W sumie naliczono ich ponad 5 tys.

„Nasze badania powinny skłonić przyszłych ojców, by zwracali większą uwagę na styl życia - mówi prof. Romain Barres z Uniwersytetu Kopenhaskiego, główny autor badań. I dodaje: "Wiemy, że kiedy kobieta jest w ciąży, powinna o siebie zadbać. Te zalecenia należy skierować także do mężczyzn".

Duńscy uczeni sugerują, że informacje o ojcowskiej tuszy są ewolucyjną pozostałością. Dawniej duża waga była dla ludzi korzystna. Dobrze odżywiony, silny organizm mógł przetrwać okresy głodu i lepiej zwalczać infekcje.

Dziś nadwaga nie jest już zaletą. Wręcz przeciwnie – otyłość szkodzi zdrowiu. Warto więc pamiętać, że dieta i styl życia rodziców mają wpływ na zdrowie nie tylko ich samych, lecz także ich dzieci.

[Tłumaczenie i opracowanie własne HLI PL na podstawie serwisu informacyjnego BBC News/ Health – 03.12.2015 r.]

Materiał źródłowy:
I.Donkin, S.Versteyhe, R. Barre i in., “ Obesity and bariatric surgery drive epigenetic variation of spermatozoa in humans, w: “Cell Metabolism”, http://dx.doi.org/10.1016/j.cmet.2015.11.004, published 3 December 2015.